Chén Khải (hay còn gọi là Oản Trà, Tiềm Trà, Khải Trà…) là loại dụng cụ uống trà cho vua chúa ngày xưa, người ta chế tạo ra chung tức là một loại chén có nắp vừa dùng để hãm trà, vừa dùng để uống trà. Chén Khải vừa làm thỏa mãn thú vui sưu tập, vừa thể hiện được nét riêng trong phong cách uống trà của mỗi người.
Chén khải là gì?
Chén khải (hay Gaiwan, tiếng Trung: 盖碗 hoặc 蓋碗) là một loại dụng cụ được sử dụng để ngâm lá trà hoặc uống trà.
Nó có nguồn gốc từ thời nhà Minh và bao gồm một chén (cốc), nắp đậy và đĩa đựng. Chén có thể được làm bằng sứ hoặc gốm tráng men bên trong. Được sử dụng chủ yếu để độc ẩm và đối ấm, có dung tích nhỏ .
Ưu điểm tuyệt vời của việc pha trà bằng chén khải
Đầu tiên, nó gần như thích hợp để pha mọi loại trà. Chén khải như là một hiện thân của thế giới thu nhỏ và giản đơn. Nó đặc biệt hữu ích với những ai thường hay lang thang tìm kiếm những chiều hương vị mới mẻ trong thế giới trà rộng lớn.
Thứ hai, không ít người gặp khó khăn khi cho trà của mình vào ấm. Một số loại trà có dạng lá dài hoặc những miếng trà Phổ Nhĩ lớn gây trở ngại khi sử dụng những ấm trà có miệng ấm nhỏ. Thường phải mất nhiều thời gian hơn hoặc phải dùng thêm các dụng cụ hỗ trợ. Chén khải giải quyết tốt cho vấn đề này, khiến cho mọi thứ trở nên dễ dàng. Một chiếc miệng luôn luôn mở rộng nhất để chào đón.
Nếu chưa từng chứng kiến khoảnh khắc khi trà gặp nước, bạn thực sự đã bỏ lỡ! Những lá trà tuyệt đẹp hồi sinh trong nước. Khoảnh khắc ngắn ngủi của sự biến đổi có thể được quan sát khi sử dụng chén khải để pha trà.
Ưu điểm lớn nhất của chén khải khi pha trà là khả năng kiểm soát. Tôi đã từng thấy nhiều chuyên gia pha trà kiểm soát thời gian ngâm lá trà bằng cách quan sát độ nở của lá trong chén khải. Chén khải cũng cho thời gian dốc nước trà ra khỏi chén nhanh hơn hẳn các loại ấm. Điều này khá cần thiết khi bạn pha các loại trà mà nếu để trà lâu trong ấm hơn một chút cũng dễ dàng nếm phải nhiều vị đắng.
Một điểm cộng nữa là chén khải dễ dàng thao tác vệ sinh sau mỗi phiên; đổ bả trà nhanh chóng, không gặp phải tình trạng kẹt lá trong vòi ấm và chỉ cần rửa nhẹ nhàng bằng tay dưới vòi nước lạnh, rồi úp lên.
Mặc dù chén khải là công cụ tuyệt vời để thưởng thức trà , nhưng việc sử dụng nó có thể là một thách thức trong thời gian đầu. Bị bỏng ở tay hay làm ngã đổ là điều mà người yêu trà nào cũng khó tránh khỏi khi thực hành với chén khải.
Kỹ thuật pha trà bằng chén khải
Do không có quai nắm và thiết kế rộng miệng đặc thù, việc pha trà bằng chén khải cần đặc biệt lưu ý để không bị bỏng tay và giữ được hương vị trà tốt nhất. Dưới đây là kỹ thuật pha trà chuẩn chỉnh bằng chén khải mà bạn có thể tham khảo:
Bước 1: Làm nóng chén khải, tách trà
Rót nước nóng vào chén khải, sau đó đổ vào các tách trà nhỏ để làm sạch và làm nóng bộ ấm chén trước khi pha.
Bước 2: Tráng trà
Cho một lượng trà thích hợp vào chén khải, thêm nước nóng ngập trà rồi chắt bỏ nước này nhằm làm sạch và đánh thức trà.
Khi đổ nước nóng vào trà, cần thực hiện theo chuyển động tròn dọc theo thành chén để nhiệt được lan tỏa đều, không làm cháy trà.
Cho một lượng trà thích hợp vào chén khải sau đó thêm nước nóng đến ngập trà và tráng qua
Bước 3: Hãm trà
Thêm nước nóng có nhiệt độ thích hợp vào chén khải và đậy nắp lại, hãm trong khoảng 10 – 40 giây (tùy loại trà).
Lưu ý: Tránh trường hợp đổ nước quá đầy khiến nước tràn lên nắp, dễ gây bỏng tay.
Bước 4: Chiết trà ra chén tống
Tiến hành rót nước trà từ chén khải ra chén tống bằng cách nghiêng nhẹ phần nắp sang một bên tạo nên khe hở nhỏ giữa nắp và chén. Khoảng trống nhỏ này giúp nước trà dễ dàng rót ra chén tống và phần lá vẫn được giữ bên trong.
Dùng ngón giữa và ngón cái giữ miệng cốc, ngón trỏ ấn thật chặt vào núm của nắp. Khi thực hiện nên tránh chạm vào bề mặt của nắp để không bị nóng.
Tiến hành nâng cao chén và đổ nước vào chén tống.
Thực hiện cẩn thận để tránh bỏng tay khi chiết trà từ chén khải ra chén tống
Bước 5: Rót trà từ chén tống sang chén con và thưởng thức
Việc rót trà vào chén tống giúp đảm bảo hương vị của nước trà được đồng nhất ở mỗi chén con. Trường hợp uống trà độc ẩm hoặc đối ẩm, bạn có thể chiết nước trà trực tiếp từ chén khải sang chén con mà không cần phải qua chén tống.
Ngoài các bước hướng dẫn cơ bản như trên, việc pha trà với chén khải còn có nhiều xảo thuật thú vị:
Dùng đũa đặt ngang miệng chén khải để rót tương tự như ấm trà.
Tận dụng sức nóng của chén và gác nắp nghiêng mà không bị rơi.
Dùng nắp chén dẫn nước từ chén khải vào tách.
Việc pha trà với chén khải có nhiều xảo thuật thú vị
Chỉ cần thận trọng trong thao tác pha và rót trà, chén khải sẽ mang đến cho bạn nhiều cảm nhận thú vị và cả sự tiện lợi khi vệ sinh, lau rửa. Đó là lý do nhiều người yêu trà đã ưu ái lựa chọn sử dụng chén khải bên cạnh những ấm trà quen thuộc.
